Planowane są zmiany przepisów (na korzyść) dla niepełnosprawnych od 2025 r.

Zmiany dla niepełnosprawnych, planowane na 2025 r.

Łukasz Krasoń Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych jest osobą odpowiedzialną za przygotowanie i dalsze procedowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (numer projektu UD137). Organ, który pracuje przy opracowywaniu założeń i projektu to oczywiście Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jak sama nazwa wskazuje zmiany zajdą w obszarze związanym z zatrudnianiem i kształtowaniem sytuacji prawnej niepełnosprawnych. Ma dojść do nowelizacji ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44; dalej jako: ustawa). Głównym celem zmian jest:

efektywne i sprawne działanie zespołów orzeczniczych, a tym samym usprawnienie procesu orzekania o niepełnosprawności (zmiana terminów co do wydawania orzeczeń);wyłączenie zasad prawa zamówień publicznych przy powoływaniu członków komisji orzeczniczych;skrócenie okresu przechowywania dokumentacji orzeczniczej;wydłużenie ważności kart parkingowych;skrócenie czasu rozpatrywania wniosków;ułatwienie weryfikacji ważności orzeczeń;umożliwienie wydłużenia ważności kart parkingowych;możliwość przemieszczania się przez osoby z niepełnosprawnością i przebywania z psem asystującym do pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych (do miejsc zamieszkania zbiorowego/ użyteczności publicznej).

Skrócenie przechowania akt w sprawie postepowań orzeczniczych

Zespoły orzecznicze od lat postulowały o zmianę przepisów w zakresie skrócenia okresu przechowywania akt postępowań orzeczniczych, w tym danych osobowych przetwarzanych przez zespoły orzekające o niepełnosprawności. Okres ten aktualnie wynosi 50 lat. Proponuję się skrócenie tego okresu do 20 lat.

Mają zniknąć trudności w zatrudnianiu lekarzy, psychologów, fizjoterapeutów: koniec z przetargami i PZP

Zgodnie z założeniami ma dojść do wyłączenia i niestosowania zasad i przepisów prawa zamówień publicznych, w takim zakresie jak ma to miejsce dotychczas. Jest to niewątpliwie duże utrudnienie przy zatrudnianiu m.in. lekarzy, psychologów, fizjoterapeutów na członków zespołów specjalistów do pełnienia funkcji orzeczników. Bez wątpienia ma to wpływ na organizację pracy zespołów i realizację zadań związanych z wydawaniem orzeczeń. Ostatecznie cierpią na tym niepełnosprawni, którzy muszą długo czekać na decyzję.

Elektroniczny system dla niepełnosprawnych i informacja o ważności orzeczeń i stopniu

Jak podaje projektodawca, aktualnie w przepisach ustawy brakuje rozwiązań prawnych, które umożliwiają weryfikację ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności (np. poprzez elektroniczny system). Wprowadzenie takich regulacji ułatwi m. in. osobom niepełnosprawnym korzystanie z różnego rodzaju ulg czy form wsparcia, poprzez potwierdzenie swojego statusu, a pracodawcom upewnienie się co do aktualności przekazanego orzeczenia, od którego ważności zależy dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnego pracownika z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Koniec z kilkoma orzeczeniami o rożnym stopniu niepełnosprawności

Według założeń osoba niepełnosprawna, która dotychczas posiada kilka różnych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, docelowo powinna posiadać tylko jedno orzeczenie. Proponuje się, aby powiatowy zespół uchylał poprzednio wydane orzeczenie. Posiadanie przez osoby niepełnosprawne więcej niż jednego orzeczenia o niepełnosprawności oraz posługiwanie się nimi wymiennie przed różnymi organami i instytucjami wprowadza wątpliwości co do faktycznego stanu zdrowia danej osoby oraz ma konsekwencje związane z korzystaniem przez nią z wielu uprawnień.

Wydłużenie ważności kart parkingowych

Konieczna jest zmiana związana z wydłużeniem ważności kart parkingowych w związku z wydłużonym zachowaniem ważności dotychczasowych orzeczeń. W myśl przepisu art. 6bb ust. 1 ustawy, dotychczasowe orzeczenia zachowują ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność. W związku z wydłużeniem ważności orzeczeń powinna zostać również wydłużona ważność kart parkingowych.

Pies asystujący niepełnosprawnemu będzie miał wstęp miejsc zamieszkania zbiorowego (psy będą mogły przebywać na turnusach rehabilitacyjnych dla niepełnosprawnych)

Przepisy ustawy o rehabilitacji powinny zostać uzupełnione o regulacje umożliwiające wstęp osobie niepełnosprawnej z psem asystującym do budynków zamieszkania zbiorowego np. pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych. Przy obecnym brzmieniu przepisów nie jest to możliwe. Wynika to z tego, że obecne brzmienie przepisów ustawy o rehabilitacji obejmuje obiekty użyteczności publicznej, jednak definicja ta nie zawiera np. pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Zgodnie z informacją przekazaną przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów planowany na chwilę obecną termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2024 r. Z pewnością ewentualna nowelizacja nie wejdzie w życie wcześniej niż w 2025 r.