သီအိုဇော် – တရုတ်ကျင့် တရုတ်ကြံ

(မိုးမခ) နိုဝင်ဘာ ၂၂ ၊ ၂၀၂၄

အင်အားကြီးအိမ်နီးချင်း တရုတ်နိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာ့ဇာတ်ခုံမှာ အဓိကဇာတ်ဆောင်နေရာကို တဖြည်းဖြည်း ရောက်ရှိလာတယ်။ နှစ်သက် သဘောကျစရာ ဇာတ်ရုပ်နဲ့  ရွံရှာစက်ဆုပ်စရာ ဗီလိန်ဇာတ်ရုပ် တခုခုကို ရွေးချယ်ဖို့ အခွင့်အလမ်းလည်း သူ့မှာ ရှိပါတယ်။

စစ်အေးတိုက်ပွဲ ခေတ်ကာလတုန်းကလောက် သူတို့ ကိုင်စွဲထားတဲ့ အယူဝါဒဟာ မျက်မှောက်ကာလမှာ လူကြိုက် မများတော့သော်လည်း၊ ရရှိလာတဲ့ နိုင်ငံအနေအထားနဲ့ စျေးကွက်မြှင့်တင်ရေး ပြန်လုပ်နိုင်တဲ့ အနေအထားတဝိုက်ကို ပြန်ရောက်နေပြီလားလို့ တွေးဆနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စမတ်ဖြစ်တဲ့ အရောင်းသမားကောင်း ဖြစ်ဖို့တော့ လိုတယ်။

လွတ်လပ်တဲ့ တွေးခေါ်မှု အားကောင်းလာတဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ ဘယ်အယူဝါဒ အမှတ်တံဆိပ်ကိုမှ တဖက်သတ်အမြင်နဲ့ ထိုးမချခဲ့ဘူး။ လုပ်ရပ်ကို ကြည့်ပြီးပဲ ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံ ကျင့်သုံးနေတဲ့ ဖီလော်ဆော်ဖီတွေအပေါ် တိမ်းညွတ်တဲ့ အင်အားစုတွေကိုလည်း တွေ့ရတယ်။ သူတို့အပေါ်မှာလည်း တော်လှန်ရေးကို ဘယ်လို ဘယ်ပုံ ရှုမြင်သလဲ၊ တော်လှန်ရေးရေစီးကြောင်းထဲ ဘယ်လိုလိုက်ပါ စီးမျောသလဲ ဆိုတဲ့အမြင်မျိုးနဲ့သာ အကဲဖြတ်ကြပါတယ်။

မြန်မာ့လူမှုအဖွဲ့အစည်းက မျိုးဆက်သစ်တွေကြား သုံးစွဲဖို့ တွန့်ဆုတ်နေတဲ့၊ ပေါ်ပြူလာမဖြစ်တော့တဲ့ အမှတ်တံဆိပ်တခု ပြန်ခေါင်းထောင်လာနိုင်ဖို့ အခွင့်အလမ်းတခုလို့ မြင်ကြည့်နိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်တွေက ဒီလို တွေးဟန်မတူသလို မျက်စိတဆုံး မကြည့်ဘဲ၊ သူတို့နိုင်ငံ ကျင့်သုံးတဲ့ ပေါ်လစီအပေါ် စက်ဆုပ်စေတဲ့လမ်းကို ရွေးချယ်ခဲ့တယ်။ 

သူတို့ အသက်အရွယ်နဲ့တွက်ရင် အာဏာဆုပ်ကိုင်နိုင်စရာ အလွန်ဆုံးကျန်မယ့် နောင်ဆယ်စုနှစ် တခုအတွက် အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်စရာတွေကိုပဲ ရှေ့တန်းတင်ခဲ့တယ်။ ဒီကနေ့ မြန်မာတိုင်းရင်းသား မျိုးဆက်သစ်များ လက်ထဲ ကျန်ရစ်မယ့် ဆယ်စုနှစ် အဆပေါင်းများစွာကို ဥပေက္ခာပြုခဲ့တယ်။ ဒီမျိုးဆက်သစ်တွေဆီက လူကြီးလူကောင်းဆန်ဆန် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ဖို့ အလားအလာရှိတဲ့ လက်ဖဝါးကို ဆွဲဆောင်မယ့်အစား၊ နာကြည်းခံပြင်းမှုတွေနဲ့ လက်ခလယ် ထောင်ထွက်လာစေဖို့ တရုတ်နိုင်ငံ ဦးဆောင်သူတွေက ဆွပေးခဲ့တယ်။ သူတို့ ကျင့်သုံးနေတဲ့ မူဝါဒဟာ အဖိနှိပ်ခံပြည်သူတွေနဲ့ တသားတည်း ဘယ်လိုမှ မကျနိုင်တာကို ပိုထင်ရှားစေခဲ့ပြီး၊ ဒီမိုကရေစီကို ပိုငတ်မွတ်တောင့်တစေဖို့ သူတို့နဲ့ဝေးရာဆီကို သူတို့ကိုယ်တိုင် တွန်းပို့ပေးလိုက်တယ်။

တကယ်က ခါးပတ်တကွင်း လမ်းတစင်း (BRI) စီမံကိန်းဟာ ကိန်းဂဏန်းနဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးအမြတ် သက်သက်အတွက်ပဲ ဦးတည်ခဲ့တာ မဟုတ်ဘူးး။ ကမ္ဘာအနှံ့ကို နှစ်ထောင်ပေါင်းများစွာချီပြီး တည်ရှိခဲ့တဲ့ တရုတ်လူမှုအဖွဲ့အစည်းရဲ့  ဆောဖ့်ပါဝါ လွှမ်းမိုးပျံ့နှံ့ သက်ရောက်မှုအတွက် အမြော်အမြင်လည်း ထားရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အကျိုးစီးပွါး ငွေကြေးအမြတ်တွေတော့ရရှိပြီး တရုတ်နိုင်ငံပုံရိပ် ကမ္ဘာအနှံ့ လှည့်ပတ်ကျဆင်းစေမယ့် စီမံကိန်းမျိုး ဖြစ်မသွားစေဖို့ သတိကြီးကြီး မထားနိုင်ခဲ့ကြဘဲ၊ တကမ္ဘာလုံးက တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုဖို့ တွန့်ဆုတ်နေတဲ့ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု အသက်ရှူပေါက် ရရှိရေး နှပ်ကြောင်းပေးလာတယ်။ မက်မောစရာ ရေတိုရလဒ်ရရှိနိုင်ပေမယ့်၊ ကမ္ဘာတည်သရွေ့ နယ်နိမိတ်စည်းချင်းကပ် ယှဉ်တွဲနေထိုင်ကြရမယ့် အိမ်နီးချင်း မြန်မာပြည်သူတွေကို မျက်ကွယ်ပြုခဲ့ပြီး၊ လူမျိုးရေးမုန်းတီးစိတ်အထိ အစွန်းရောက်သွားစေနိုင်တဲ့အရာတွေကို သူတို့ကိုယ်တိုင် ဖန်တီးခဲ့တယ်။

တရုတ်လူမျိုးတွေဟာ ရေရှည်ကြည့်တတ်ကြတယ်လို့ အစဉ်အဆက် အသိအမှတ်ပြုခံကြရတယ်။ ဒီကနေ့ တရုတ်ခေါင်းဆောင်တွေကတော့ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို ဖော်ဆောင်တယ်။ ဖြစ်ချင်တာက ဂုဏ်သရေရှိ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနိုင်ငံ၊ ပေါင်းသင်းထောက်ခံနေတာက ကမ္ဘာအရပ်ရပ်က သွေးစွန်းလက်ပိုင်ရှင် အာဏာရှင်နိုင်ငံတွေနဲ့။

လူဦးရေသန်းထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဝန်ကိုထမ်းနေရတဲ့၊ ကမ္ဘာ့ဒုတိယအင်အားကြီးနိုင်ငံဟာ လက်တွေ့မှာ အခြေမခိုင်သေးပါဘူး။ ကိုယ့်ထိရင်သူနာ၊ သူ့ထိရင် ကိုယ်နာပေးမယ့် မဟာမိတ်ကောင်း မရှိတဲ့နိုင်ငံအနေနဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်၊ ရောဂါကပ်ဘေးကစလို့ ကမ္ဘာနဲ့ချီ ထိလာနိုင်တဲ့ စီးပွါးပျက်ကပ်လို မျိုးတွေအတွက် အဆင်သင့် မဖြစ်သေးပါဘူး။ ဘယ်လိုပဲဟန်ကိုယ့်ဖို့ ပြောနေလည်း ကျောချင်းကပ် ရင်ဆိုင်ပေးမယ့် တောင့်တင်းတဲ့ စစ်အင်အားကြီး မဟာမိတ်တွေလည်း မရှိတဲ့နောက်၊ စစ်ရေးတုံ့ပြန် ရင်ဆိုင်နိုင်ဖို့ကလည်း အဆင်သင့်မဖြစ်သေးတဲ့ အ ချိန်ပါ။

နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ IMF ရဲ့ စီးပွားရေစစ်တမ်း (၂၀၂၄) အရဆိုရင်လည်း တဦးချင်း ဂျီဒီပီမှာ မက္ကစီကို၊ မလေးရှားတို့ရဲ့ နောက်နားက လိုက်နေရတုန်းပါ။ ကုန်ကုန်ပြောရရင် တရုတ်နိုင်ငံဟာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံတခု အဆင့်မှာပဲ ရှိနေပါသေးတယ်။

ဘယ်သူကမှ မိတ်အင်ချိုင်းနား ကုန်ပစ္စည်းကို ပထမဦးစားပေး မရွေးချယ်သလို၊ ဆေးဝါးကုသဖို့၊ အဆင့်မြင့် ပညာသင်ကြားဖို့လည်း အနောက်နိုင်ငံတွေကို ကျော်လွန်ပြီး မစဉ်းစားပါဘူး။ သုတေသနနယ်ပယ်မှာလည်း အခု အမေရိကန် အပါအဝင် အနောက်နိုင်ငံကြီးများက ဆက်လက်ပြုလုပ်နေတဲ့ ဉာဏပစ္စည်းမူပိုင်ခွင့် တင်းကျပ်မှု၊ တရုတ်နိုင်ငံက လာရောက် ပညာဆည်းပူးသူများရဲ့ ပါဝင်နိုင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကန့်သတ်မှုများ ပိုအရှိန်ရလာခဲ့ရင် အနောက်နိုင်ငံတွေကို ကျော်ဖြတ်ဖို့တို့၊ ပခုံးချင်းယှဉ်နိုင်ဖို့တို့ မဆိုထားနဲ့၊ ကော်ပီကူး လုပ်ငန်းကဏ္ဍများမှာတောင် အရှိန်လျော့မကျလေရအောင် မနည်းကြိုးစားရုန်းကန်နေရပါလိမ့်ဦးမယ်။

တရုတ်နိုင်ငံက Center for China and Globalization ရဲ့ တွေ့ရှိချက်အရ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ နိုင်ငံခြားပညာ သင်ကြားနေသူအရေအတွက်က ၁.၀၂ သန်း ဝန်းကျင်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ သမ္မတရှီကျင့်ဖျင့်ရဲ့ တဦးတည်းသော သမီးကိုယ်တိုင် ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်တက်ဖို့ အမေရိကန်နိုင်ငံကို လာရောက် နေထိုင်ခဲ့တာကလည်း သူတို့ဝေဖန် ပြစ်တင်နေတဲ့ အနောက်နိုင်ငံများဆီက ပညာရေးအဆင့်အတန်းနဲ့ ကွာဟချက်ရှိနေဆဲ ဆိုတာကို သက်သေပြနေပါတယ်။

အလားတူပါပဲ တိန့်ရှောင်ဖိန်ရဲ့ မြေးအရင်းကိုယ်တိုင် မိဘတွေ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ရှိစဥ် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊ ရှီကျင့်ဖျင့်ရဲ့ ညီမအရင်းနဲ့ ခင်ပွန်းဟာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအဖြစ် ကနေဒါနိုင်ငံမှာ အမြဲတမ်း နေထိုင်နေကြတာက သူတို့ ပြစ်တင်ဝေဖန်နေတဲ့ ပြိုင်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ သာလွန်မှုတွေကို သွယ်ဝိုက်မီးမောင်းထိုးပြနေပါတယ်။

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံကြီးအနေနဲ့၊ စိတ်ရှိသလို မောက်မာထောင်လွှားနိုင်တဲ့ အနေအထားမရှိသေးတာကို ပေါ်လွင်စေလိုတဲ့အတွက် ဒီအချက်အလက်တွေကို ထုတ်နုတ်ဖော်ပြရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်နိုင်ငံ အခြေခိုင်အောင် သမာသမတ်ကျကျ လုပ်ဆောင်ရင်း လုံခြုံရေးကောင်စီ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတခုအနေနဲ့ စောင့်စည်းရမယ့် ကျင့်ဝတ်သိက္ခာတွေကို စောင့်ထိန်းလိုက်နာပြဖို့လိုပါတယ်။ 

ဒါမှသာ လူရိုသေ ရှင်ရိုသေ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနိုင်ငံတခုအဖြစ် ဝံ့ဝံ့ကြွားကြွား ရပ်တည်နိုင်လာမှာပါ။ တရုတ်စီးပွားရေးသမားများကို အာရှတိုက်သားချင်းအတူတူ၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားတို့နဲ့ တန်းတူဆက်ဆံလာနိုင်ကြမှာ ဖြစ်သလို၊ တရုတ်နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ကိုင်ဆောင်သူများလည်း ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ထိပ်တန်းနိုင်ငံကြီးရဲ့ နိုင်ငံသားများအဖြစ် တူတူတန်တန် ရှုမြင်လာကြပါလိမ့်မယ်။ လက်တွေ့မှာ ဘာကြောင့် ဒီလို ဖြစ်မလာရသေးတာလဲ ဆိုတဲ့ မေးခွန်းရဲ့  အခြေခံဇာစ်မြစ်ကို၊ တရုတ်ခေါင်းဆောင်တွေ အလေးအနက် စဥ်းစားသင့်နေပါပြီ။

အာဏာရှင်နိုင်ငံများနဲ့သာ ပလဲနံပသင့်ပြီး၊ ဖိနှိပ်ခံလူသားတွေကို မငဲ့ကွက်၊ နှိပ်စက်တဲ့ သွေးစွန်းလက်တွေနဲ့သာ နှုတ်ဆက်ဖက်လှဲတကင်း လုပ်နေရင်တော့ ဂုဏ်သိက္ခာရှိတဲ့ နိုင်ငံတခုလို့ ဘယ်လိုမှ သတ်မှတ်ခံရမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ မြစ်ဆုံစီမံကိန်းလို မြန်မာနိုင်ငံသားများ အထိမခံနိုင်တဲ့ ပရောဂျက်များ ရှေ့ဆက်မလာဖို့ အရေးကြီးသလို၊ စစ်အုပ်စု သက်ဆိုးရှည်စေဖို့ ရေးသားခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ ခြေဥအောက်က ရွေးကောက်ပွဲကို တွန်းတွန်းတိုက်တိုက် လုပ်နေတဲ့ ခြေလှမ်းများကိုလည်း အရှိန်သတ်နိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အချုပ်အားဖြင့်ကတော့ ဘယ်နည်းနဲ့မဆို အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု အသက်ရှူပေါက်ရသွားစေဖို့ လမ်းစဖော်မပေး မိကြစေဖို့ပါပဲ။

အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု တနေ့တရက် တမနက် သက်ဆိုးရှည်ခြင်းက အပြစ်မဲ့တိုင်းရင်းသား ပြည်သူများရဲ့ အသက် အိုးအိမ် ဆုံးရှုံးမှုနဲ့ တိုက်ရိုက်အချိုးကျပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ သူ့နိုင်ငံ အကျိုးစီးပွားသက်သက်ကိုပဲ တဖက်စောင်းနင်း ကြည့်ရှုနေရင်တော့၊ နဂိုရှိရင်းစွဲ တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် အမြင်မကြည်လင်မှုကနေ၊ ရွံရှာမုန်းတီးမှုဘက် အစွန်းအထိ တွန်းပို့သလို ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်သူမပြု မိမိမှုလို့သာ ပြောရလိမ့်မယ်။

မြန်မာပြည်သူများရဲ့ အမြင်မှာ သိက္ခာမဲ့စွာ ဉာဏ်နီဉာဏ်နက်သုံးရင်း၊ နိုင့်ထက်စီးနင်း ကိုယ်ကျိုးရှာ လူပါးဝတယ်လို့ စွဲမှတ်မလာရလေအောင် လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ အားထုတ်ကြရပါလိမ့်မယ်။ ဒီလိုမှမဟုတ်ပဲ ဇွတ်ရှေ့ဆက်တိုးကြရင်တော့ ဒီလို အလားတူလုပ်ရပ်တွေနဲ့ ကြုံတွေ့လာရတိုင်း ‘ တရုတ်ကျင့် တရုတ်ကြံ’ ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရအသစ်တခုကို တွင်တွင်ကြီး ပြောဖြစ်ကြမှာ သေချာပါတယ်။

အဲဒီထက်ပိုဆိုးလာခဲ့ရင်တော့ ရကောက်ကနေ ယပက်လက် အက္ခရာကို ပြောင်းသွားပြီး ‘တယုတ်ကျင့် တယုတ် ကြံ’ ဆိုတဲ့အထိ သမုတ်ခံရပါလိမ့်မယ်။ လုံခြုံရေးကောင်စီ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံကြီးတခုက အဲဒီလိုအခြေအနေမျိုး ရောက်သွားလေရအောင် တာဝန်ပျက်၊ ကျင့်ဝတ်ပျက်၊ သိက္ခာမဲ့လွန်းသွားခဲ့ပြီ ဆိုရင်တော့၊ မြန်မာပြည်သူများအတွက်လည်း အိမ်နီးချင်းကောင်းဖြစ်ဖို့ အင်မတန် ခက်ခဲသွားပါပြီ။

Join Us @ MoeMaKa Telegram
t.me@moemaka
#MoeMaKaMedia
#WhatsHappeningInMyanmar