Written by 
Urlop wypoczynkowy może ulec przedawnieniu
Podstawą dni wolnych dla każdego pracownika jest urlop wypoczynkowy. Jego wymiar zależy od ogólnego stażu pracy – czyli wszystkich okresów zatrudnienia. Wynosi on:
- 20 dni przy okresie zatrudnienia krótszym niż 10 lat,
- 26 dni przy okresie zatrudnienia wynoszącym co najmniej 10 lat.
Przy zatrudnieniu w niepełnym wymiarze czasu pracy wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia np. przy ½ etatu jest to 10 lub 13 dni.
Pracownik powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy w ciągu roku kalendarzowego. Jeśli tego nie zrobi, dni, które mu pozostaną przechodzą na kolejny rok. Pracownik nie może jednak kumulować niewykorzystanego urlopu w nieskończoność. Zaległy urlop może ulec przedawnieniu. W 2024 roku przedawniły się niewykorzystane urlopy z 2021 roku. Wynika to z trzyletniego okresu przedawnienia roszczeń pracowniczych, w tym roszczeń o urlop wypoczynkowy.
Do 30 września 2025 roku należy więc wykorzystać urlop wypoczynkowy z 2022 roku.
Urlop na żądanie
Częścią urlopu wypoczynkowego jest urlop na żądanie. Przysługuje on pracownikowi w wymiarze 4 dni w roku i są to dni, które nie przechodzą na kolejny rok. Oznacza to, że jeśli w 2024 roku pracownik nie korzystał z urlopu na żądanie, to od 1 stycznia 2025 roku do 31 grudnia 2025 będzie mógł wciąż skorzystać z czterech, a nie ośmiu dni urlopu na żądanie.
Opieka nad dzieckiem
Rodzicom, którzy mają dzieci do 14 roku życia przysługują dwa dni lub 16 godzin wolnego przysługującego na opiekę nad dzieckiem. Za ten urlop rodzicom przysługuje pełne wynagrodzenie. Warto więc wykorzystać ten urlop, ponieważ jest on jednym z tych, który przepada wraz z końcem roku.
Urlopy na podstawie dyrektywy work-life balance
Od 2023 roku w Kodeksie pracy znalazło się kilka nowych rodzajów urlopów. Implementacja dyrektywy work-life balance wprowadziła do Kodeksu pracy m.in. urlop opiekuńczy i wolne z powodu siły wyższej.
Urlop opiekuńczy przysługuje:
w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Za członka rodziny Kodeks pracy uznaje w tym wypadku: syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka. Co ważna, musi być to osoba, która zamieszkuje to samo gospodarstwo domowe.
Urlopu opiekuńczego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Urlop opiekuńczy można wybrać w pojedynczych dniach lub w całości ciągiem. Każdemu pracownikowi przysługuje w wymiarze 5 dni w roku. I jest to wolne, które niewykorzystane przepada i nie przechodzi na kolejny rok.
Ważne
Urlop opiekuńczy jest bezpłatny.
Dodatkowo, każdemu pracownikowi przypadają jeszcze dwa dni lub szesnaście godzin wolnego z powodu siły wyższej.
Jak mówi art. 1481 § 1 Kodeksu Pracy pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli natychmiastowa obecność pracownika jest niezbędna.
Ważne
Za urlop od siły wyższej przysługuje pracownikowi 50 proc. wynagrodzenia. Jest to także urlop, który niewykorzystany przepada i nie przechodzi na kolejny rok.